Müəllimlər gedib müdirə deyirdi, müdir də çağırıb otağında döyürdü. Qolumu qırmışdılar, 1 həftə eləcə qaldım».
Şərti adı Nail olan bu gənc Gəncədəki uşaq evindən danışır. O, bu evi dörd ildir ki, tərk edib. Deyir ki, müəssisənin direktoru Rəfiqə Nuriyeva uşaq evində böyüyən uşaqlara işgəncə verir.
Nailin deməsinə görə, üstəlik direktorun bu müəssisədə işləyən qızı və oğlu da uşaqlarla pis rəftar edir. Hətta onları bəzən döyməkdən belə çəkinmirlər:
«Qaşığı isidib 4-5 yaşlı uşaqlara dağ basırdılar»
«Uşaqları qapıda keşikçi qoyurdular. 2-4 nəfər səhərə kimi keşik çəkirdi. Səhər 6-da «trivoqa» verirdi. 6-ya kimi oyaq qalırdıq, hərlənirdik. Mən yatmışdım gəldi məni döydü ki, niyə yatmısan. Rəfiqə xanımın oğlanları Zaur, Fərhad, qızı Aidə müəllimə bizi çubuqla, əl ilə döyürlər. Uşağa dağ basırdılar, o qədər şey olurdu ki, hansını deyim? Qaşığı isidib 4-5 yaşlı uşaqlara dağ basırdılar».
Nail kimi Tural da bu uşaq müəssisəsində mənəviyyatının tapdalandığını bildirir. Adının çəkilməsinə etiraz etmədiyindən ona şərti ad vermirik. Tural deyir ki, taleyin ona vurduğu sillə bəs deyilmiş kimi uşaq evində də çox döyülüb. 18 yaşı tamam olanda əsgərliyə gedib. Gələndən bəri maşın yuyur, ac qalmamağa çalışır. Həyata da, böyüdüyü uşaq evinə də çox küskündür…
«Uşağı kor eyləyirlər orda»
«Ailə probleminə görə düşmüşdük bu evə, atam-anam ayrılıb. 7 yaşımdan 18 yaşıma kimi orda böyüdüm, sonra əsgərliyə getdim. Orada çox işlər olub, müdirin evində işləmişəm. Əziyyətlər çəkmişəm ey orda... Demək olmurdu ağzımızdan vururdular».
Digər şərti ad verdiyimiz Samir isə bacıları ilə hələ də Gəncə uşaq evində yaşayır. Anası da elə burada xidmətçi işləyir. Ona görə də danışanda bəzən sıxılır, deyir ki, qorxuram bizi qovarlar. Amma direktorun uşaqları çox təhqir etməsindən o da danışır. Samir əmindir ki, orda uşaqları oxuyub irəli getməyə qoymurlar. Dediyinə görə, çox vaxt uşaq evinin rəhbəri bəhanələr edir ki, dərsə getməyək:
«Əsəbləşəndə qışqırır, səhər əsəbi halda gəlir, hirsini bizə tökür, yeri gələndə qışqırır. Uşaqlar nə dillənə bilər ki, müdirin qabağında. Bir gün dərsə gedirik, 5 gün getmirik. 10 gün getmirik…
- Bəs demirlər ki, məktəbə getməlisiniz?
-Yox deyirlər ki, hava soyuqdur, nə bilim qonaq gələcək… İstəmirlər ki, uşaqlar inkişaf eləsin. Mən müraciət eləmişdim ki, məni «Naxçıvanski»yə qoysunlar, onlar eləmədilər. Dedilər olmaz! Mən sənəd versəm də arxamda durmazlar. Uşaqlara şərait yaratmırlar ki, irəli getsinlər, inkişaf etsinlər. Ayrı-seçkilik yaradırlar. Uşaqlar savadsız çıxırlar oradan, savadlı olsalar, gedib «moyka»da işləməzlər. Uşağı kor eyləyirlər orda, sözün düzü».
«Aparıb evində işlədirdi…»
Müxtəlif taleləri olan bu üç qəhrəmanımı elə bir-birilərinin vasitəsilə tapdım. Onları birləşdirən ümumi cəhət uşaq evində böyümələri və özlərinin dediklərinə görə, orada çəkdikləri əziyyətlərdir.
«Dərsə getməyə dəftər-qələm də vermirdilər. Oxumağa qoymurdular. Aparıb evində işlədirdi, qızlara da, bizə də torpaq təmizlədirdi. Nailə var idi, o oxumaq istəyirdi qoymadılar. Orda uşaqların çoxusu heç yaxşı oxumur. Nə dəftərlə, nə qələmlə təmin edirlər».
Gəncə uşaq evində böyüyən uşaqların təhsil aldıqları 18 saylı orta məktəbin direktoru Mətanət Rzayeva deyir ki, dərsdən yayınma halları var. Amma uşaqların dərs davamiyyətinə, təhsil müəssisəsindən çox uşaq evinin rəhbərliyi məsuldur.
Bayram günlərində Gəncədəki xeyriyyəçilər dövlətin himayə etdiyi kimsəsizlərə yardım edirlər. Şəhər sakini Gültəkin Məmmədovanın yoldaşı da hər il uşaq evinə yardımlar aparır.
«Uşaq evinə yardım aparırıq. Uşaqların ölçülərinə görə paltarlar aparmışdıq. Onlar çox sevindilər, çaldılar, oynadılar.
Hələ də onlar mənim gözlərimin qabağından getmirlər».
ARDI VAR...
Şərhlər